Του Δημήτρη Κατσαγάνη

Αλλαγές σε 125 σημεία στο εργασιακό και συνδικαλιστικό ''καθεστώς'' της χώρας προβλέπει το εργασιακό νομοσχέδιο το οποίο έφερε σε δημόσια διαβούλευση χθες '' ο Υπουργός Εργασίας, κ. Κωστής Χατζηδάκης.

Το εν λόγω ν/σ προβλέπει 125 άρθρα, ενώ χωρίζεται στα ακόλουθα πέντε μεγάλη μέρη.

Το πρώτο μέρος προβλέπει την κύρωση της σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης ''για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας'' ενώ περιλαμβάνει και υιοθέτηση μέτρων για την παρενόχληση και τη βία στην εργασία.

Το δεύτερο μέρος αφορά επίσης σε ρυθμίσεις για την παρενόχληση και τη βία στον χώρο της εργασίας.

Το τρίτο μέρος προβλέπει ρυθμίσεις για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής. Το 1ο κεφάλαιο του αφορά στην ενσωμάτωση οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για γονείς και τους φροντιστές. Το 2ο κεφάλαιο προβλέπει την κωδικοποίηση ρυθμίσεων αδειών σχετικών με την προστασία της οικογένειας. Το 3ο κεφάλαιο αφορά σε κοινές διατάξεις για άδειες.

Το τέταρτο μέρος προβλέπει ρυθμίσεις για την προστασία της εργασίας. Το μέρος αυτό χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια (1ο: Ρυθμίσεις ατομικού εργατικού δικαίου, 2ο: Ρυθμίσεις για σύγχρονες μορφές εργασίας, 3ο: Ρυθμίσεις για το πληροφοριακό σύστημα ''Εργάνη ΙΙ'', 4ο: Ρυθμίσεις συλλογικού Εργατικού Δίκαιου.

Το πέμπτο μέρος αφορά στη σύσταση ανεξάρτητης αρχής ''Επιθεώρηση Εργασίας''.

Πιο αναλυτικά τα περιεχόμενα (βάσει των αιτιολογικών εκθέσεων που συνοδεύουν το νομοσχέδιο):

ΜΕΡΟΣ I: ΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ 190 ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ "ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ"

Άρθρο 1 Κύρωση διεθνούς σύμβαση

Κυρώνεται και έχει την ισχύ που ορίζει η παρ. 1 του άρθρου 28 του Συντάγματος η Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας "Για την εξάλειψη της βίας και και παρενόχλησης στον χώρος της εργασίας” που υιοθετήθηκε από ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ 20 τη Συνδιάσκεψη στη Γενεύη, την 21η Ιουνίου 2019, όπως αναγράφεται το πρωτότυπο κείμενό της στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Άρθρο 2 - Σκοπός

Περιγράφεται ο σκοπός του μέρους αυτού, ο οποίος είναι να θέσει ένα συνεκτικό και σύγχρονο πλαίσιο, στο πλαίσιο εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και την καταπολέμηση των συμπεριφορών βίας και παρενόχλησης, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας το οποίο θα σέβεται, θα προωθεί και θα υλοποιεί στην πράξη το δικαίωμα κάθε προσώπου σε έναν χώρο εργασίας χωρίς βία ή παρενόχληση.

Άρθρο 3 - Πεδίο εφαρμογής

Ορίζεται ρητά ότι, στις εισαγόμενες διατάξεις εμπίπτουν εργαζόμενοι και απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα, ανεξάρτητα από το συμβατικό τους καθεστώς, συμπεριλαμβανομένων των απασχολούμενων με σύμβαση έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών, έμμισθης εντολής, των απασχολούμενων μέσω τρίτων παρόχων υπηρεσιών, καθώς και άτομα που παρακολουθούν κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ασκούμενων και των μαθητευόμενων, εθελοντές, εργαζόμενοι των οποίων η σχέση εργασίας έχει λήξει, καθώς και άτομα που αιτούνται εργασία.

Άρθρο 4- Απαγόρευση βίας και παρενόχλησης στην εργασία

Διευρύνεται η απαγόρευση ως προς τα είδη της συμπεριφοράς, καθώς καινοτομία αποτελεί για το εθνικό δίκαιο ότι περιλαμβάνεται ρητώς στις απαγορεύσεις η παρενόχληση και η βία στην εργασία ("mobbing”), αλλά και καθώς προβλέπεται η αυτοτελής απαγόρευση, αποσυνδεδεμένη από την έννοια των διακρίσεων. Ορίζεται η απαγόρευση κάθε μορφής βίας και παρενόχλησης στην εργασία, που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της εργασίας είτε συνδέεται με αυτήν ή προκύπτει από αυτήν, συμπεριλαμβανομένης της βίας και παρενόχλησης λόγω φύλου και της σεξουαλικής παρενόχλησης

Άρθρο 5- Υποχρεώσεις εργοδότη για πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης

Ενισχύονται οι υποχρεώσεις του εργοδότη και των προσώπων που ασκούν την εξουσία του εργοδότη στη διοίκηση προσωπικού (Διευθυντές Προσωπικού), για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης, με εφαρμογή σε όλες τις επιχειρήσεις.

Άρθρο 6- Υποχρεώσεις εργοδότη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

Εισάγεται άρθρο γενικής εφαρμογής σε όλες τις επιχειρήσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις του εργοδότη και των διευθυντών προσωπικού για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, αλλά και τροποποιείται το αρ. 47 του ν. 3850/2010 (Κώδικας Νόμων για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία), για να συμπεριλάβει και τις θεματικές της βίας και παρενόχλησης στις υποχρεώσεις ενημέρωσης για τους κινδύνους για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων.

Άρθρο 7- Πρόγραμμα προληπτικής δράσης

Σε σχέση με το πρόγραμμα προληπτικής δράσης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας τροποποιείται η παρ. 6 του άρθρου 42 ν. 3850/2010, με τη ρητή συμπερίληψη και των κινδύνων βίας και παρενόχλησης στους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται από τον εργοδότη, στο πλαίσιο διαχείρισης της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας.

Άρθρο 8- Συμβουλευτικές αρμοδιότητες του ιατρού εργασίας και επίβλεψη της υγείας

Καθορίζονται οι συμβουλευτικές αρμοδιότητες του ιατρού εργασίας και η επίβλεψη της υγείας στην εργασία από αυτόν και τροποποιούνται τα άρθρα 17 και 18 του ν. 3850/2010 περιλαμβάνοντας ρητά τη θεματική της βίας και της παρενόχλησης. Συγκεκριμένα, εμπλουτίζονται οι αρμοδιότητες του ιατρού εργασίας, τόσο ως προς το συμβουλευτικό μέρος όσο και ως προς το μέρος των αναγκαίων προσαρμογών στην οργάνωση της εργασίας για την ένταξη ή επανένταξη θυμάτων βίας ή παρενόχλησης (αλλά και ενδοοικογενειακής βίας), αλλά και ως προς την αντιμετώπιση περιστατικών βίας.

Άρθρο 9- Πολιτικές εντός επιχείρησης για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης

Προβλέπεται, επιπλέον των υποχρεώσεων των προηγούμενων άρθρων, η υποχρεωτική κατάρτιση πολιτικών εντός της επιχείρησης για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης, ενώ με σχετική Υπουργική Απόφαση που θα δημοσιευθεί θα χορηγηθεί σχετικό ενδεικτικό υπόδειγμα. Ειδικότερα, ορίζεται ότι οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από είκοσι (20) άτομα υποχρεούνται να υιοθετούν πολιτική για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, στην οποία δηλώνεται η μηδενική ανοχή σε αυτές τις συμπεριφορές και προσδιορίζονται τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εργαζομένων και του εργοδότη για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, και η οποία μπορεί να συνοδεύεται από πολιτική για την προώθηση της ισότητας ευκαιριών και την καταπολέμηση των διακρίσεων.

Άρθρο 10 -Πολιτικές εντός επιχείρησης για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών

Προβλέπεται κατ’ αντιστοιχία η υποχρεωτική κατάρτιση πολιτικών εντός της επιχείρησης για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών, ενώ, με σχετική Υπουργική Απόφαση ομοίως θα χορηγηθεί σχετικό ενδεικτικό υπόδειγμα. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι, οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από είκοσι (20) άτομα υποχρεούνται να υιοθετούν πολιτική για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης, στην οποία περιγράφεται η διαδικασία υποδοχής και εξέτασης των καταγγελιών αυτών, κατά τρόπο που διασφαλίζει την προστασία του θύματος και το σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σκοπός είναι να δημιουργηθεί ένα ικανοποιητικό πλέγμα για την ασφαλή υποβολή και διαχείριση καταγγελιών αλλά και για την προστασία από κακόπιστες αναφορές, οι οποίες υπονομεύουν την επίτευξη των σκοπών των προτεινόμενων ρυθμίσεων.

Άρθρο 11 - Περιεχόμενο Κανονισμών Εργασίας και Επιχειρησιακών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας

Καθορίζεται ότι αμφότερες οι πολιτικές εντός της επιχείρησης για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης και για τη διαχείριση καταγγελιών είναι αντικείμενο συλλογικών διαπραγματεύσεων ως περιεχόμενο της Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Σε κάθε δε περίπτωση καταρτίζονται από τον εργοδότη μετά από διαβούλευση με τους εργαζομένους και περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον το περιεχόμενο των άρθρων αυτών. Στις μεταβατικές διατάξεις ορίζεται ότι, όσο δεν τροποποιείται ο Κανονισμός Εργασίας ή η ΕΣΣΕ, η σχετική υποχρέωση πληρούται με μόνη την κατάρτιση της πολιτικής από τον εργοδότη μετά από διαβούλευση με τους εργαζομένους.

Άρθρο 12 -Δικαιώματα θιγομένων – Αποτελέσματα επί παραβίασης της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης

Προσδιορίζονται τα δικαιώματα των θιγομένων καθώς και τα αποτελέσματα επί παραβίασης της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης. Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις ξεκαθαρίζεται ότι το παρόν πλαίσιο λειτουργεί ενισχυτικά των λοιπών ρυθμίσεων της έννομης τάξης και δεν αποκλείει τη χρήση οποιασδήποτε άλλης δυνατότητας παρέχεται από το εθνικό μας δίκαιο. Με άλλα λόγια, διασφαλίζεται ότι η επίκληση των διατάξεων του παρόντος δεν αποκλείει την άσκηση των δικαιωμάτων ή την ικανοποίηση του προσώπου αυτού με άλλη νομική βάση και ότι η χρήση των δυνατοτήτων που δίνονται με το παρόν δεν λειτουργεί ως προϋπόθεση για την άσκηση δικαιωμάτων από τα θύματα

Άρθρο 13- Απαγόρευση αντιποίνων

Αναδεικνύεται ο προεξάρχων ρόλος της προστασίας των θυμάτων, καταγγελλόντων ή μαρτύρων από περαιτέρω θυματοποίηση ή αντίποινα διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο την πρόσβαση των θιγόμενων σε αποτελεσματικούς, δίκαιους και ασφαλείς μηχανισμούς αναφοράς. Ειδικότερα θεσπίζεται η απαγόρευση καταγγελίας ή με οποιονδήποτε τρόπο λύσης της έννομης σχέσης στην οποία στηρίζεται η απασχόληση, καθώς και κάθε άλλης δυσμενούς εν γένει μεταχείρισης προσώπου, η οποία εκδηλώνεται ως αντίμετρο σε καταγγελία, μαρτυρία, παροχή πληροφοριών ή αίτημα παροχής έννομης προστασίας για περιστατικό βίας ή παρενόχλησης.

Άρθρο 14- Προσφυγή από νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων

Καθιερώνεται η δυνατότητα προσφυγής από νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων, συμπεριλαμβανομένων συνδικαλιστικών οργανώσεων, που δικαιολογούν σχετικό έννομο συμφέρον, κατόπιν γραπτής συναίνεσης του θιγόμενου προσώπου, να ασκούν στο όνομά του προσφυγή ή να παρεμβαίνουν υπέρ του ενώπιον των αρμόδιων διοικητικών ή δικαστικών αρχών. Ο θιγόμενος μπορεί σε κάθε περίπτωση να παρέμβει ή και να τερματίσει τη διαδικασία.

Άρθρο 15- Αντιστροφή του βάρους απόδειξης

Υλοποιείται η άμεση προστασία των θιγόμενων με την καθιέρωση δικονομικού κανόνα περί αντιστροφής του βάρους απόδειξης, όταν το θιγόμενο πρόσωπο επικαλείται γεγονότα ή στοιχεία, από τα οποία πιθανολογείται η εκδήλωση περιστατικού βίας ή παρενόχλησης κατά τις ανωτέρω διατάξεις, με αποτέλεσμα ο καθ’ ου να φέρει το βάρος να αποδείξει στο δικαστήριο ή ενώπιον αρμόδιας διοικητικής αρχής ότι δεν συνέτρεξαν τέτοιες περιστάσεις, κατ’ αντιστοιχία με τα ισχύοντα στη νομοθεσία για την απαγόρευση των διακρίσεων. Σημειώνεται ότι εισάγεται εξαίρεση από τον σχετικό κανόνα για την ποινική δίκη, όπου ισχύει το τεκμήριο της αθωότητας.

Άρθρο 16- Σύσταση Αυτοτελούς Τμήματος για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ)

Εισάγονται ειδικές προβλέψεις στη διαδικασία της Επιθεώρησης Εργασίας, όταν επιλαμβάνεται τέτοιων περιστατικών, με σκοπό την ενίσχυση του μηχανισμού συμμόρφωσης. Με το παρόν άρθρο το (υφιστάμενο) Σ.Ε.Π.Ε. ενισχύεται οργανωτικά με τη σύσταση Αυτοτελούς Τμήματος υπό τον Γενικό Επιθεωρητή για να παρακολουθεί την πορεία των καταγγελιών βίας και παρενόχλησης ώστε να αντιμετωπίζονται ταχέως και αποτελεσματικά, για να παρέχει συμβουλευτική στήριξη στους Επιθεωρητές σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου σύμφωνα με τις καλές πρακτικές κατά την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, αλλά και για να τηρεί μητρώο των εργοδοτών κατά των οποίων έχει επιβληθεί διοικητική κύρωση για παράβαση της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Οι νέα οργανωτική μονάδα θα μεταφερθεί στην Επιθεώρηση Εργασίας (Ανεξάρτητη Αρχή) με την έναρξη της λειτουργίας αυτής, μαζί με τις λοιπές μονάδες του Σ.Ε.Π.Ε., σύμφωνα με τους κανόνες διαδοχής του οικείου Μέρους του νομοσχέδιου.

Άρθρο 17- Αρμοδιότητα Επιθεώρησης Εργασίας

Καθορίζεται διευρυμένη αρμοδιότητα της Επιθεώρησης Εργασίας ως προς τα περιστατικά βίας και παρενόχλησης, προκειμένου να παρέχονται αυξημένα εχέγγυα προστασίας στα θιγόμενα πρόσωπα και να διασφαλίζεται η συμμόρφωση όλων των υποχρέων με τις εκ του νόμου υποχρεώσεις τους.

Άρθρο 18 -Επίλυση διαφορών λόγω βίας ή παρενόχλησης ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας

Περιγράφεται ειδική διαδικασία ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία αναφέρεται στη διαχείριση των επώνυμων καταγγελιών που υποβάλλονται στην Επιθεώρηση για παραβίαση των διατάξεων του παρόντος, κατά παρέκκλιση από τις γενικές διατάξεις των περί αιτημάτων επίλυσης διαφορών ενώπιόν της. Ξεκαθαρίζεται ότι, οι διαφορές, οι οποίες υποβάλλονται από τα εν λόγω πρόσωπα εμπίπτουν στην έννοια των εργατικών διαφορών. Περαιτέρω, καθιερώνονται ειδικές προβλέψεις για την κατά προτεραιότητα και εντός σύντομης προθεσμίας έρευνα τέτοιου είδους καταγγελιών, για υποβολή της καταγγελίας και διεξαγωγή της διαδικασίας από Επιθεωρητή ανώτερης βαθμίδας αντί του κατά τόπον Προϊσταμένου (κατ’επιλογήν του καταγγέλλοντος) και με εχέγγυα προστασίας της ιδιωτικότητας (αλλά όχι και της κατάχρησής της).

Άρθρο 19- Επιβολή διοικητικών κυρώσεων από την Επιθεώρηση Εργασίας

Εισάγεται πρόβλεψη για ειδικές κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των προπεριγραφόμενων υποχρεώσεων, οι οποίες αυστηροποιούνται επί υποτροπής και αίρονται μερικώς επί συμμόρφωσης. Με τις εισαγόμενες ρυθμίσεις εξασφαλίζεται ότι η Επιθεώρηση Εργασίας ενδυναμώνεται ως αρμόζει για να αντιμετωπίσει τις συμπεριφορές αυτές, συμπεριλαμβανομένης της αρμοδιότητας έκδοσης εντολών άμεσα εκτελεστών σε περίπτωση επικείμενου κινδύνου

Άρθρο 20- Εθνικό Συμβούλιο Ισότητας των Φύλων

Ρητώς ορίζεται ότι αυτό επιλαμβάνεται και επί ζητημάτων, πολιτικών και δράσεων για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, ενώ προβλέπεται η συμμετοχή σε αυτό, ως Προέδρου, της Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδιας για θέματα ισότητας.

Άρθρο 21- Σήμα Ισότητας

Για την απονομή του σήματος λαμβάνεται υπόψη, μεταξύ άλλων κριτηρίων, η τήρηση της νομοθεσίας σχετικά με τα μέτρα πρόληψης της βίας και της παρενόχλησης και η κατάρτιση και εφαρμογή πολιτικών για την πρόληψη της βίας και της παρενόχλησης και για την αποτελεσματική διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών.

Άρθρο 22 -Εξουσιοδοτικές διατάξεις

με σχετικές αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων μπορούν να εκδίδονται υποδείγματα πολιτικής για την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης και για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών με το ελάχιστο εκ του νόμου περιεχόμενο, καθώς και σχετικές οδηγίες προς τους υπόχρεους καθώς και μπορούν να ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα σχετικά με τη διεξαγωγή της διαδικασίας, την παράσταση των μερών και την απόδειξη σε περιπτώσεις αιτήσεων για επίλυση διαφορών σχετικών με βία ή παρενόχληση. Τέλος, προβλέπεται εξουσιοδότηση ώστε να εκδοθούν με ΥΑ τα πρόστιμα για τις περιπτώσεις παραβίασης των υποχρεώσεων, καθώς και τα σχετικά κριτήρια και μέθοδος υπολογισμού.

Άρθρο 23- Μεταβατικές διατάξεις

Ορίζεται ότι κατά το διάστημα μέχρι τη σύναψη επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας, όπου εφαρμόζεται, ή μέχρι την κατάρτιση ή τροποποίηση του Κανονισμού Εργασίας, όπου υπάρχει σχετική υποχρέωση, προκειμένου να συμπεριληφθούν σε αυτά οι πολιτικές καταπολέμησης της βίας και παρενόχλησης και διαχείρισης εσωτερικών καταγγελιών, η υποχρέωση του εργοδότη εκπληρώνεται με τη θέση σε ισχύ των πολιτικών αυτών με δική του απόφαση

ΜΕΡΟΣ ΙII: Ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές, την κατάργηση της Οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου και Ρυθμίσεις για τις Άδειες που σχετίζονται με την προστασία της οικογένειας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2019/1158

Άρθρο 24- Σκοπός

Ορίζεται ο σκοπός του Μέρους ΙΙΙ, ο οποίος είναι η προσαρμογή της εθνικής μας νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας αλλά και η επίτευξη της ισότητας μεταχείρισης και ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών στην εργασία και απασχόληση, μέσω των παρεχόμενων διευκολύνσεων και προστασίας σε γονείς και φροντιστές.

Άρθρο 25- Πεδίο εφαρμογής

Καθορίζεται το ειδικό πεδίο εφαρμογής, το οποίο αφορά στους εργαζόμενους γονείς, φυσικούς θετούς και ανάδοχους καθώς και στις τεκμαιρόμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, όπως επίσης και στους φροντιστές, οι οποίοι εργάζονται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αλλά και έμμισθης εντολής, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, τα Ν.Π.Δ.Δ., τους Ο.Τ.Α. και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και οι οποίοι δεν εμπίπτουν στις διατάξεις των Κωδίκων για την κατάσταση των Δημόσιων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ., καθώς και των Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων.

Άρθρο 26 -Ορισμοί

Εισάγονται οι ορισμοί της άδειας πατρότητας, της άδειας φροντιστή, της γονικής άδειας ανατροφής, του συγγενούς, των ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας και του φροντιστή, για την καλύτερη κατανόηση και εφαρμογή των νέων δικαιωμάτων που εισάγει η Οδηγία.

Άρθρο 27- Άδεια πατρότητας

Ενισχύεται το δικαίωμα του πατέρα να λάβει άδεια λόγω της γέννησης του τέκνου του, από τις δύο ημέρες, που ήδη ισχύουν, σε 14 ημέρες, ήτοι πέραν των 10 ημερών που θέτει ως ελάχιστη υποχρέωση η Οδηγία.

Άρθρο 28 -Γονική άδεια

Παρέχεται η δυνατότητα άδειας για 4 μήνες, εκ των οποίων οι δύο επιδοτούνται από τον ΟΑΕΔ, η οποία κατατείνει στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων και δίνει κίνητρα ιδίως στους άνδρες για να αναλάβουν ίσο μερίδιο ευθυνών φροντίδας με αποτέλεσμα να μειώνεται η μη αμειβόμενη οικογενειακή εργασία που εκτελείται από γυναίκες, δίνοντάς τους περισσότερο χρόνο για αμειβόμενη απασχόληση.

Άρθρο 29 -Άδεια φροντιστή

Θεσμοθετείται η άδεια φροντιστή, η οποία ενισχύει την κατάργηση των διακρίσεων στην αγορά εργασίας καθώς, δίνει τη δυνατότητα παροχής φροντίδας σε άρρωστο ή εξαρτώμενο συγγενή, διασφαλίζοντας ότι δεν θα εξωθούνται στην αποχώρηση από την αγορά εργασίας, εργαζόμενοι με αυξημένα οικογενειακά βάρη. Η εν λόγω άδεια είναι διάρκειας 5 ημερών κατ’ έτος, για τις οποίες προβλέπεται, πέραν των ελάχιστων απαιτήσεων της Οδηγίας, η καταβολή αποδοχών. Η νέα αυτή άδεια στοχεύει στη υποστήριξη του εργαζόμενου φροντιστή για την κάλυψη των σημαντικών αναγκών φροντίδας ή υποστήριξης, συγγενούς ή άλλου προσώπου για σοβαρό ιατρικό λόγο.

Άρθρο 30 -Απουσία από την εργασία για λόγους ανωτέρας βίας

Θεσμοθετείται άδεια για λόγους ανωτέρας βίας, η οποία δίνει τη δυνατότητα απουσίας του εργαζομένου σε έκτακτες περιπτώσεις που συνδέονται με επείγοντα οικογενειακά ζητήματα, σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά απαραίτητη την άμεση παρουσία του εργαζομένου, χωρίς να διακυβεύεται η θέση εργασίας του. Η εν λόγω άδεια είναι διάρκειας έως 2 ημερών κατ’ έτος και έως μία ημέρα κάθε φορά, για την οποία επίσης προβλέπεται η καταβολή αποδοχών, πέραν των απαιτήσεων της Οδηγίας. Η άδεια αυτή χορηγείται επιπροσθέτως άλλων απουσιών του εργαζόμενου λόγω ανυπαιτίου κωλύματος.

Άρθρο 31 -Ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας

Δίδεται το δικαίωμα στον εργαζόμενο γονέα, να ζητά ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας όπως ιδίως, τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση, για περιορισμένο χρονικό διάστημα και να επανέρχεται στην ίδια θέση και μορφή εργασίας με τη λήξη της περιόδου αυτής, για λόγους φροντίδας τέκνου με σκοπό την εξισορρόπηση, μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Αντίστοιχα προβλέπεται η υποχρέωση του εργοδότη να ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ανάγκες του ιδίου όσο και του εργαζόμενου. Διασφαλίζεται επίσης το δικαίωμα του εργαζόμενου να επιστρέψει στη ίδια ή σε ισοδύναμη θέση εργασίας, ακόμη και νωρίτερα από την ημερομηνία που έχει συμφωνηθεί, με την έγκριση του εργοδότη στην περίπτωση αυτή.

Άρθρο 32 -Φορείς ισότητας για τα περί διακρίσεων ζητήματα που εμπίπτουν στο παρόν Μέρος

Η αρμοδιότητα των περί διακρίσεων ζητημάτων ανατίθεται στην Ανεξαρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, ο οποίος είναι, ο αρμόδιος εθνικός φορέας για την παρακολούθηση και την προώθηση της εφαρμογής της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ B΄ Άδειες σχετικές με την προστασία της οικογένειας

Άρθρο 33- Πεδίο εφαρμογής

Ορίζεται ότι, οι διατάξεις του Κεφαλαίου Β εφαρμόζονται σε όλους τους εργαζόμενους γονείς, φυσικούς, θετούς, ανάδοχους, καθώς και στις τεκμαιρόμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, οι οποίοι απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα.

Άρθρο 34- Άδεια μητρότητας

Προβλέπεται η υφιστάμενη άδεια μητρότητας και υλοποιείται στην πράξη η πρόνοια του άρθρου 21 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος για την προστασία και την ενίσχυση της εργαζόμενης μητέρας, περιλαμβανομένης και της τεκμαιρόμενης μητέρας, καθώς επίσης, επεκτείνεται και στην οικογένεια που υιοθετεί τέκνο.

Άρθρο 35- Άδεια για υποβολή σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής

Εκσυγχρονίζεται το δίκαιο των αδειών και προσαρμόζεται στην τρέχουσα συγκυρία, καθόσον θεσπίζεται το δικαίωμα της εργαζόμενης που υποβάλλεται σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του Ν. 3305/2005, να λάβει άδεια επτά (7) εργάσιμων ημερών με αποδοχές, ύστερα από σχετική βεβαίωση του θεράποντος ιατρού. Η άδεια χορηγείται για τη διευκόλυνση της επιτυχούς έκβασης της σχετικής διαδικασίας, στο πλαίσιο της υποστήριξης της δημιουργίας οικογένειας και της αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος της χώρας μας.

Άρθρο 36 -Ειδική παροχή προστασίας μητρότητας

Ενσωματώνει και δίνει νομοθετική ισχύ στην Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με αριθμό 124/2018 με την οποία γίνεται σαφές ότι η άδεια φροντίδας παιδιού χορηγείται στο ακέραιο και ανεξάρτητα από τη χορήγηση ή μη της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας. Τέλος, καθιερώνεται το δικαίωμα της εργαζομενης που υιοθετεί τέκνο ηλικίας έως έξι ετών να λάβει την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, με αφετηρία του δικαιώματος την τοποθέτηση του παιδιού στην οικογένεια.

Άρθρο 37- Άδεια φροντίδας τέκνου

Κωδικοποιούνται οι ήδη ισχύουσες ρυθμίσεις για την άδεια φροντίδας τέκνου της ΕΓΣΣΕ 1993, του άρθρου 6 της ΕΓΣΣΕ 2002-2003, το οποίο κυρώθηκε με τις διατάξεις της ΕΓΣΣΕ 2004-2005, του άρθρου 2 της ΕΓΣΣΕ 2014 και ν. 4342/2015, για την προστασία και την ενίσχυση της εργαζόμενης μητέρας, περιλαμβανομένης και της οικογένειας που υιοθετεί τέκνο, αλλά επεκτείνεται και στην τεκμαιρόμενη μητέρα. Επίσης, σε συμφωνία και με τις διατάξεις για την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας, ενσωματώνει και δίνει νομοθετική ισχύ στην Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με αριθμό 124/2018, με την οποία γίνεται σαφές ότι η άδεια φροντίδας παιδιού χορηγείται στο ακέραιο και ανεξάρτητα από τη χορήγηση ή μη της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, καθώς και της γονικής άδειας ανατροφής τέκνου. Ακόμη, αναφέρονται ενδεικτικά εναλλακτικοί τρόποι χορήγησης του δικαιώματος της άδειας φροντίδας παιδιού έπειτα από συμφωνία των μερών.

Άρθρο 38- Άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου

Κωδικοποιούνται οι ήδη ισχύουσες ρυθμίσεις του άρθρου 9 του N. 1483/84 (η οποία καταργείται), του άρθρου 4 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε 2008-2009 και της παρ. 5 του άρθρου 20 του ν. 3896/2010 για την άδεια παρακολούθησης της σχολικής επίδοσης των παιδιών. Επίσης, επεκτείνεται το δικαίωμα των γονέων στην άδεια αυτή μέχρι το δέκατο όγδοο έτος ηλικίας του παιδιού αντί του δέκατου έκτου που ισχύει μέχρι τώρα.

Άρθρο 39 -Άδεια γάμου

Επαναλαμβάνονται και κωδικοποιούνται οι διατάξεις της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. του 1993 και της ΕΓΣΣΕ του 2000-01, για την άδεια γάμου. Ορίζεται ότι η άδεια γάμου χορηγείται με αποδοχές και ότι η διάρκειά της χορηγείται με βάση την μία πλήρη εργάσιμη εβδομάδα, πέντε μέρες για την πενθήμερη εργασία και έξι ημέρες για την εξαήμερη εργασία. Επιπλέον διευκρινίζεται ότι η άδεια χορηγείται και στην περίπτωση σύναψης συμφώνου συμβίωσης το οποίο εξομοιώνεται πλήρως με τον γάμο.

Άρθρο 40- Άδεια προγεννητικών εξετάσεων

Επαναλαμβάνονται και κωδικοποιούνται ρυθμίσεις για την άδεια των εργαζομένων γυναικών, προκειμένου να υποβληθούν σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου χωρίς περικοπή αποδοχών, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του εργοδότη, με κάθε πρόσφορο μέσο.

Άρθρο 41 -Μειωμένο ωράριο γονέων παιδιών με αναπηρία

Επαναλαμβάνονται και κωδικοποιούνται οι διατάξεις περί μειωμένου ωραρίου κατά 1 ώρα την ημέρα, με ανάλογη περικοπή των αποδοχών των εργαζομένων που είναι γονείς παιδιών με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία που απασχολούνται σε επιχειρήσεις με πάνω από 50 άτομα προσωπικό.

Άρθρο 42- Άδεια λόγω ασθένειας παιδιού ή άλλου εξαρτώμενου μέλους

Κωδικοποιείται η ρύθμιση περί λήψης άδειας άνευ αποδοχών έως έξι (6) εργάσιμες ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος, σε περίπτωση ασθένειας εξαρτώμενων παιδιών ή άλλων μελών της οικογένειας, η οποία αυξάνεται σε οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες, εάν ο δικαιούχος προστατεύει δύο παιδιά και σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες, εάν προστατεύει περισσότερα από δύο. Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι είναι σύζυγοι, η άδεια αυτή χορηγείται στον καθένα από αυτούς χωριστά.

Άρθρο 43- Άδεια λόγω σοβαρών νοσημάτων των παιδιών

Επαναλαμβάνονται και κωδικοποιούνται οι διατάξεις για την άδεια 10 ημερών με αποδοχές λόγω σοβαρών νοσημάτων των παιδιών, η οποία ενισχύεται με την κατάργηση του ορίου του 18ου έτους ηλικίας των παιδιών και στο εξής προβλέπεται ότι θα χορηγούνται ανεξαρτήτως της ηλικίας αυτών.

Άρθρο 44- Άδεια λόγω νοσηλείας των παιδιών

Επαναλαμβάνονται και κωδικοποιούνται σχετικές διατάξεις για την άδεια έως 30 ημέρες κατ’ έτος άνευ αποδοχών, λόγω νοσηλείας των παιδιών, οι οποίες ενισχύονται με την κατάργηση του ορίου του 18ου έτους ηλικίας των παιδιών και στο εξής θα χορηγούνται ως αναλυτικά αναφέρεται, ανεξαρτήτως της ηλικίας αυτών.

Άρθρο 45- Άδεια για μονογονεϊκές οικογένειες

Κωδικοποιείται και αποκτά νομοθετική ισχύ το άρθρο 7 της από 15.4.2002 ΕΓΣΣΕ, με το οποίο χορηγείται στους εργαζόμενους/ες που έχουν χηρέψει και στον άγαμο/η γονέα που έχει την αποκλειστική επιμέλεια παιδιού ηλικίας μέχρι δώδεκα (12) ετών, άδεια έξι (6) εργάσιμων ημερών ετησίως, με αποδοχές, επιπλέον αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις. Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδειας οκτώ (8) εργάσιμων ημερών ετησίως.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΚΟΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΑΔΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Α ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Β

Άρθρο 46- Εργασιακά δικαιώματα

Διασφαλίζεται ότι, τα κεκτημένα και υπό κτήση δικαιώματα διατηρούνται μετά τη λήξη των εν λόγω αδειών και ότι οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούν τα ελάχιστα όρια προστασίας των εργαζομένων, δεν θίγουν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις και δεν καταργούν άλλες ευνοϊκότερες ρυθμίσεις, με στόχο την πραγμάτωση της αρχής της εύνοιας υπέρ του μισθωτού.

Άρθρο 47- Απαγόρευση διακρίσεων

Πραγματώνεται ο στόχος της απαγόρευσης των διακρίσεων μεταξύ των εργαζομένων, επειδή ζήτησαν ή έλαβαν άδεια ή ευέλικτη ρύθμιση ή επειδή άσκησαν τα δικαιώματα καθώς και κάθε δυσμενής σε βάρος τους συνέπεια, επειδή υπέβαλαν καταγγελία εντός της επιχείρησης ή τυχόν κίνησαν νομική διαδικασία, με σκοπό να επιβληθεί η συμμόρφωση με τα δικαιώματα αυτά.

Άρθρο 48 -Προστασία από την απόλυση και βάρος απόδειξης

Ρυθμίζονται τα θέματα προστασίας από απόλυση εργαζομένων, οι οποίοι ζήτησαν ή έλαβαν άδεια ή απουσία από την εργασία ή επειδή άσκησαν τα δικαιώματα που προβλέπονται στο παρόν, αλλά και εκπροσώπων τους οι οποίοι παρενέβησαν υπέρ τους σε σχέση με τα θέματα αυτά, προβλέποντας ακόμη και την ακυρότητα της καταγγελίας της σύμβασής τους, η οποία έγινε για τους ανωτέρω λόγους. Ρυθμίζεται επίσης, σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εργαζομένου, ο οποίος ζήτησε ή έλαβε άδεια ή ευέλικτη ρύθμιση, το δικαίωμα του προσώπου που θεωρεί ότι θίγεται να ζητά από τον εργοδότη του να αιτιολογήσει δεόντως και γραπτώς τους λόγους απόλυσής του, ενώ καθιερώνεται επίσης και η υποχρέωση του εργοδότη να ικανοποιήσει την αίτηση αυτή εντός δέκα (10) ημερών.

Άρθρο 49- Έννομη προστασία

Ρυθμίζεται το πλαίσιο της έννομης προστασίας των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, οι οποίοι θεωρούν ότι θίγονται από παραβίαση των δικαιωμάτων που τους παρέχονται στο πλαίσιο του παρόντος Μέρους ΙΙ και οι οποίοι έχουν δικαίωμα προσφυγής στις αρμόδιες διοικητικές και δικαστικές αρχές.

Άρθρο 50 -Κυρώσεις

Ρυθμίζεται το είδος των κυρώσεων, οι οποίες επιβάλλονται σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων του παρόντος Μέρους. Συγκεκριμένα στον εργοδότη που παραβιάζει τις διατάξεις του Μέρους ΙΙΙ επιβάλλονται οι διοικητικές ή ποινικές κυρώσεις του άρθρου 24 του Ν. 3996/2011, όπως ισχύουν. H παραβίαση της κατά το παρόν Μέρος αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων γεννά, εκτός των άλλων, και αξίωση προς πλήρη αποζημίωση του θύματος, η οποία θα καλύπτει τη θετική και την αποθετική ζημία, καθώς και την ηθική βλάβη.

Άρθρο 51- Διάδοση πληροφοριών

Ορίζεται ότι το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, υποχρεούται να διατηρεί αναρτημένο στην ιστοσελίδα του "ypergasias.gov.gr” πληροφοριακό υλικό, σχετικό με τα δικαιώματα που προβλέπονται στο παρόν Μέρος και οι εργοδότες υποχρεούνται να γνωστοποιούν με κάθε πρόσφορο μέσο, στο προσωπικό τους κάθε πληροφορία σχετική με τις ανωτέρω άδειες και τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας των γονέων.

Άρθρο 52 -Εξουσιοδοτικές διατάξεις

Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να ρυθμίζονται η διαδικασία, ο τρόπος και οι λοιπές προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 36, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.

Άρθρο 53- Μεταβατικές – Καταργούμενες διατάξεις

ΜΕΡΟΣ ΙV: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Άρθρο 54- Καθιέρωση χρονικών ορίων εργασίας

Για πρώτη φορά στην ελληνική νομοθεσία καθιερώνεται κατά γενικευμένο, ρητό και σαφή τρόπο το σύστημα πενθήμερης εργασίας με οκτάωρη ημερήσια απασχόληση και εργασία 40 ωρών εβδομαδιαίως. Διατηρούνται μόνο οι εξαιρέσεις που προβλέπονται σε ειδικές διατάξεις.

Άρθρο 55- Ανάπαυση εργαζομένων

Μειώνεται ο ελάχιστος χρόνος ημερήσιας εργασίας που δημιουργεί υποχρέωση στον εργοδότη να χορηγήσει διάλειμμα από 6 ώρες σε 4 και τίθεται ανώτατο όριο διαλείμματος (30 λεπτά), προκειμένου να μη μπορεί να δικαιολογείται καταχρηστική υπέρβαση του ωραρίου εργασίας με αναληθή επίκληση του αυξημένου διαλείμματος.

Άρθρο 56 - Παροχή πρόσθετης εργασίας από εργαζομένους μερικής απασχόλησης

Επιτρέπεται σε εργαζόμενο μερικής απασχόλησης να παρέχει, με τη συμφωνία του, εργασία πέρα από τη συμφωνημένη, με προσαύξηση 12%, και σε ώρες που δεν είναι συνεχόμενες με το συμφωνημένο ωράριο του εργαζομένου.

Άρθρο 57 - Αμοιβή υπέρβασης χρονικών ορίων εργασίας

Προβλέπεται ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν μέχρι 150 ώρες νόμιμης υπερωρίας κατ’ έτος. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Εργασίας μπορεί να χορηγείται άδεια πραγματοποίησης επιπλέον των 150 υπερωριών, οι οποίες αμείβονται με προσαύξηση 60%, αντί του 40% που ισχύει για τις συνήθεις υπερωρίες. Για την πραγματοποίηση παράνομων υπερωριών ο εργαζόμενος λαμβάνει αποζημίωση ίση με το ημερομίσθιο του προσαυξημένο κατά 120%.

Άρθρο 58 -Συμφωνία περί διευθέτησης του χρόνου εργασίας

Προβλέπεται ότι η συμφωνία για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας μπορεί να συναφθεί και με ατομική συμφωνία, μετά από αίτημα του εργαζομένου, εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη, τηρουμένων κατά τα λοιπά όλων των ρυθμίσεων που ορίζουν τις προϋποθέσεις, τη διάρκεια, τον χρόνο αναφοράς και τα λοιπά στοιχεία της διευθέτησης. Επιπλέον, ορίζεται ρητά ότι, σε περίπτωση κατά την οποία λυθεί η σύμβαση εργασίας χωρίς ο εργαζόμενος να λάβει το χρονικό αντιστάθμισμα που προβλέπεται για την αυξημένη απασχόληση, ο εργαζόμενος θα αποζημιωθεί για τις υπερβάλλουσες ώρες κατά τις διατάξεις περί υπερεργασίας και υπερωρίας, ανάλογα με τις ώρες που έχει εργαστεί καθ’ υπέρβαση του ωραρίου.

Άρθρο 59 - Αργία

Κωδικοποιούνται οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας. Επιτρέπεται με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ή του Περιφερειάρχη, μετά από γνωμοδότηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας να ορίζονται και άλλες ημέρες υποχρεωτικής ή προαιρετικής αργίας ανά την επικράτεια ή ανά Περιφέρεια, αντίστοιχα.

Άρθρο 60 - Χρονικό όριο εξάντλησης ετήσιας άδειας αναψυχής

Προβλέπεται ότι το υπόλοιπο της ετήσιας άδειας αναψυχής που δεν έχει χορηγηθεί εντός του αντίστοιχου ημερολογιακού έτους πρέπει να εξαντληθεί το αργότερο εντός του πρώτου τριμήνου του αμέσως επόμενου έτους.

Άρθρο 61 - Άδεια άνευ αποδοχών

Καθιερώνεται για πρώτη φορά ρητά ο θεσμός της άδειας άνευ αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται για συμφωνημένη αναστολή της σύμβασης εργασίας, η οποία διαρκεί μέχρι ένα έτος, με δυνατότητα παράτασης με νέα συμφωνία μεταξύ των μερών. Η αναστολή της σύμβασης είναι πλήρης, με την έννοια ότι δεν οφείλονται και ασφαλιστικές εισφορές για το διάστημα της άδειας άνευ αποδοχών. Μετά τη λήξη της άδειας η σύμβαση εργασίας λειτουργεί όπως ήταν πριν τη λήψη της άδειας, με τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις.

Άρθρο 62 - Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική ανάπαυση κατά την Κυριακή και τις ημέρες αργίας

Στις επιχειρήσεις που επιτρέπεται να απασχολούν προσωπικό τις Κυριακές και τις αργίες προστίθενται οι επιχειρήσεις logistics, shared services centers, data centers, ψηφιοποίησης εγχάρτου αρχείου, παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου και τεχνικής υποστήριξης πελατών, παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και security. Επίσης, κατόπιν άδειας της Επιθεώρησης Εργασίας, μπορεί να παρέχεται εργασία που σχετίζεται με τη διενέργεια εξετάσεων για απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων, για εξωσχολικές δραστηριότητες ιδιωτικών σχολείων, για συντήρηση σχολικών κτιρίων που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά τις ημέρες παρουσίας εκπαιδευτικών και μαθητών στο σχολείο και για την προσαρμογή και αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων.

Άρθρο 63 - Κατάργηση διάκρισης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών

Οι εργατοτεχνίτες εξομοιώνονται με τους υπαλλήλους ως προς τις προϋποθέσεις και την αποζημίωση απόλυσης. Για τους σχετικούς υπολογισμούς, ως μηνιαίος μισθός του εργατοτεχνίτη ορίζονται τα 22 ημερομίσθια.

Άρθρο 64 - Απαλλαγή από την υποχρέωση παροχής εργασίας μετά την προμήνυση καταγγελίας

Επιτρέπεται σε εργοδότες που κοινοποιούν την καταγγελία σύμβασης εργασίας με προειδοποίηση να απαλλάσσουν τους εργαζομένους από την υποχρέωση παροχής της εργασίας τους. Κατά το χρονικό διάστημα αυτής της απαλλαγής καταβάλλονται κανονικά οι αποδοχές του εργαζομένου, ο οποίος αποκτά και το δικαίωμα παράλληλα να απασχοληθεί σε διαφορετικό εργοδότη.

Άρθρο 65 - Προστασία από τις απολύσεις

Με τη διάταξη αυτή διακρίνονται, μεταξύ των ελαττωματικών απολύσεων, αυτές που απαγορεύονται ρητώς στον νόμο και οι λοιπές.

Γίνεται ενδεικτική αναφορά όσων απαγορεύονται με ρητή νομοθετική διάταξη ήδη πριν την ισχύ του παρόντος νόμου, αλλά προστίθενται και λόγοι που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος νόμου (απόλυση για ενάσκηση δικαιώματος αποσύνδεσης, συμφιλίωσης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής κ.λπ.).

Πιο σημαντική, όμως, και πρωτοποριακή είναι η γενική πρόβλεψη ότι απαγορεύεται και είναι άκυρη κάθε απόλυση που γίνεται για την άσκηση οποιουδήποτε νομίμου δικαιώματος του εργαζομένου. επαναπασχόληση με αίτημα για πρόσθετη αποζημίωση είναι απαράδεκτο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Άρθρο 66 - Τηλεργασία

Τίθεται ένα συνεκτικό νομικό πλαίσιο για την τηλεργασία. Ορίζεται ως τηλεργασία η παροχή εξαρτημένης εργασίας εξ αποστάσεως, με τη χρήση τεχνολογίας, όταν η εργασία αυτή θα μπορούσε να παρασχεθεί και στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Προβλέπεται ότι η συμφωνία περί τηλεργασίας υπόκειται στον έγγραφο τύπο, είτε όταν αυτή γίνεται κατά την πρόσληψη του εργαζομένου, είτε όταν γίνεται με έγγραφη τροποποίηση της σύμβασης εργασίας.

Ορίζονται οι περιπτώσεις μονομερούς επιβολής της τηλεργασίας, οι οποίες σχετίζονται σε κάθε περίπτωση με λόγους προστασίας της υγείας και, συγκεκριμένα, της δημόσιας υγείας (όταν η επιβολή γίνεται από τον εργοδότη) ή της υγείας του εργαζομένου (όταν η επιβολή γίνεται από τον εργαζόμενο). Προβλέπεται ότι το κόστος που σχετίζεται με την τηλεργασία (περιλαμβανομένης και της συντήρησης των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την τηλεργασία) επιβαρύνει τον εργοδότη.

Ο ειδικότερος τρόπος κάλυψης ή χρηματικής αποκατάστασης του κόστους αυτού συμφωνείται στη σύμβαση εργασίας.

Η χρηματική αποκατάσταση του κόστους καλύπτεται σε μηνιαία βάση από τον εργοδότη και αποτελεί εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση.

Άρθρο 67 - Συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες

Ορίζεται η έννοια της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας σύμφωνα με την από 2.6.2016 Ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, με τίτλο "Ευρωπαϊκή Ατζέντα για μια Συνεργατική Οικονομία" και διευκρινίζεται ότι οι πάροχοι υπηρεσιών προς αυτές χρησιμοποιούν από κοινού περιουσιακά στοιχεία, πόρους, χρόνο ή/ και δεξιότητες, ενώ μπορεί η απασχόλησή τους να είναι είτε ευκαιριακή, είτε η κύρια επαγγελματική τους ενασχόληση.

Άρθρο 68 - Συμβατική σχέση συνεργατικών ψηφιακών πλατφορμών με παρόχους υπηρεσιών

Διευκρινίζεται ότι η σχέση των παρόχων υπηρεσιών προς τις συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες μπορεί να λάβει τη συμβατική μορφή είτε της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, είτε της σύμβασης ανεξάρτητων υπηρεσιών/ έργου.

Τίθονται τα κριτήρια που έχει καθορίσει η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπόθεση C-692/19, Yodel Delivery Network Ltd) για τη διάκριση μεταξύ των περιπτώσεων παροχής εξαρτημένης εργασίας και ανεξάρτητων υπηρεσιών σε ψηφιακές συνεργατικές πλατφόρμες.

Ο πάροχος που πληροί όλα τα σωρευτικώς απαριθμούμενα κριτήρια, τα οποία είναι ενδεικτικά της ανεξάρτητης δράσης του (χρήση υπεργολάβων, δικαίωμα να επιλέγει ποια έργα θα εκτελέσει, δυνατότητα για παροχή υπηρεσιών προς τρίτους, καθορισμός από τον ίδιο του χρόνου παροχής των υπηρεσιών του) τεκμαίρεται ότι παρέχει τις υπηρεσίες του υπό καθεστώς παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου. Ορίζεται ότι όποιος δεν πληροί κανένα από τα παραπάνω κριτήρια τεκμαίρεται ότι εργάζεται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Εάν πληρούνται κάποια και όχι όλα από τα κριτήρια αυτά, δεν δημιουργείται κάποιο τεκμήριο, αλλά κατά περίπτωση κρίνεται από το αρμόδιο Δικαστήριο εάν ο πάροχος υπηρεσιών απασχολείται ως μισθωτός ή προσφέρει τις υπηρεσίες του ως ελεύθερος επαγγελματίας.

Άρθρο 69 - Συνδικαλιστικά δικαιώματα παρόχων υπηρεσιών – φυσικών προσώπων

Ορίζεται ότι συνδικαλιστικά δικαιώματα, αντίστοιχα με αυτά των μισθωτών, έχουν και οι πάροχοι υπηρεσιών στις συνεργατικές πλατφόρμες και, ειδικότερα, μπορούν να συστήνουν οργανώσεις, μέσω των οποίων μπορούν ν’ ασκούν απεργία και να καταρτίζουν συλλογικές συμφωνίες.

Άρθρο 70 - Υγιεινή και ασφάλεια παρόχων υπηρεσιών

Προβλέπεται ότι οι υποχρεώσεις υγιεινής και ασφάλειας που έχουν οι εργοδότες προς τους εργαζομένους ισχύουν και για τις συνεργατικές πλατφόρμες έναντι των παρόχων που συνδέονται μαζί τους με σύμβαση ανεξάρτητων υπηρεσιών/ έργου.

Άρθρο 71 - Υποχρέωση ενημέρωσης παρόχων υπηρεσιών για τα δικαιώματά τους

Η διάταξη αυτή υποχρεώνει τις ψηφιακές συνεργατικές πλατφόρμες να ενημερώνουν τους συνεργάτες τους για τα βασικά στοιχεία της σύμβασής τους, κατά τρόπο παρόμοιο με την ενημέρωση που προβλέπει το π.δ. 156/1994 για τους μισθωτούς.

Άρθρο 72 - Εξουσιοδοτική διάταξη

Παρέχεται στον Υπουργό Εργασία και Κοινωνικών Υποθέσεων νομοθετική εξουσιοδότηση ώστε, με απόφασή του, να ορίζει ειδικότερα τεχνικά και λεπτομερειακά μέτρα που είναι απαραίτητα για τον έλεγχο εφαρμογής της εργατικές νομοθεσίας στις συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ "ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ"

Άρθρο 73 - Σκοπός και λειτουργία

Προβλέπεται η μετεξέλιξη και απλούστευση του πληροφοριακού συστήματος "Εργάνη" στο πληροφοριακό σύστημα "Εργάνη ΙΙ" και απαριθμούνται τα στοιχεία που υποβάλλονται στο σύστημα, καθώς και τα μητρώα που τηρούνται σ’ αυτό.

Άρθρο 74 - Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας

Καθιερώνεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας ως βασικό όργανο μέτρησης του ωραρίου και ελέγχου για την τήρηση του. Η ψηφιακή κάρτα εργασίας διασυνδέεται ηλεκτρονικά με το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη ΙΙ και καταγράφει σε πραγματικό χρόνο κάθε μεταβολή του χρόνου εργασίας του εργαζομένου. Διασταυρώνεται με τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλει η επιχείρηση και μπορεί να αποτελέσει και τη βάση για την αυτοματοποιημένη προσυμπλήρωση της ΑΠΔ. Η παρουσία, στο χώρο εργασίας, εργαζομένου που δεν έχει ενεργοποιημένη την ψηφιακή κάρτα εργασίας, η οποία διαπιστώνεται από έλεγχο που πραγματοποιούν τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, επισύρει σοβαρές διοικητικές κυρώσεις: πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο και, εάν επαναληφθεί δύο φορές εντός χρονικού διαστήματος 12 μηνών, προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης.

Άρθρο 75 - Ηλεκτρονική Υποβολή Εντύπων στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ εκπρόθεσμα

Προβλέπεται η δυνατότητα εκπρόθεσμης υποβολής στοιχείων στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη, καθώς και διόρθωσης στοιχείων που έχουν ήδη υποβληθεί.

Άρθρο 76 - Ενιαίοι κωδικοί και μητρώα μεταξύ Επιθεώρησης Εργασίας-e-ΕΦΚΑ-ΟΑΕΔ

Με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών και τη διαλειτουργικότητα των αντίστοιχων πληροφοριακών συστημάτων προβλέπεται ότι οι κωδικοί και τα μητρώα του ΣΕΠΕ, του e-ΕΦΚΑ και του ΟΑΕΔ ενοποιούνται, ομογενοποιούνται και συγχρονίζονται, όπως και οι κωδικοί ειδικοτήτων και επαγγελμάτων, με τους αντίστοιχους κωδικούς της ΑΑΔΕ.

Άρθρο 77 - Διαλειτουργικότητα πληροφοριακών συστημάτων

Ορίζεται ότι όλα τα πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση, την εποπτεία και τον έλεγχο της αγοράς εργασίας, την καταπολέμηση της ανεργίας, τη δια βίου μάθηση και κατάρτιση, την ανάπτυξη δεξιοτήτων για την ένταξη και την κινητικότητα στην αγορά εργασίας, καθώς και την κατάρτιση των επαγγελματικών προγραμμάτων, καθίστανται διαλειτουργικά μεταξύ τους.

Άρθρο 78 - Καταχώρηση αλλαγής ωραρίου και υπερωριών στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ

Προβλέπεται ότι επιβάλλεται διοικητική κύρωση, για τους εργοδότες που δεν καταχωρούν εγκαίρως τις αλλαγές ή τροποποιήσεις του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων στο πληφοροριακό σύστημα Εργάνη.

Άρθρο 79- Εξουσιοδοτικές διατάξεις

Παρέχεται στους Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση τεχνικών ζητημάτων για τη λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος Εργάνη ΙΙ και τη διαλειτουργικότητά του με άλλα συστήματα, καθώς και με την ψηφιακή κάρτα εργασίας.

Άρθρο 80 -Μεταβατικές – Καταργούμενες διατάξεις Κεφαλαίων Α, Β και Γ

Καταργούνται οι διατάξεις περί χειρόγραφης εκπρόθεσμης υποβολής εντύπου ή λοιπών στοιχείων στο ΣΕΠΕ ή τον ΟΑΕΔ, δεδομένης της δυνατότητας εκπρόθεσμης ηλεκτρονικής υποβολής τους στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη ΙΙ. Ορίζεται ότι οι διοικητικές κυρώσεις που σχετίζονται με την ψηφιακή κάρτα εργασίας επιβάλλονται στις επιχειρήσεις δύο μήνες μετά την υποχρέωσή τους για εφαρμογή του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Άρθρο 81 - Είδη συνδικαλιστικών οργανώσεων

Δημιουργείται η υποχρέωση στις ενώσεις προσώπων που αντιμετωπίζονται ως συνδικαλιστικές οργανώσεις να εγγράφονται στο ΓΕΜΗΣΟΕ αντί σε ειδικό βιβλίο του αρμοδίου Δικαστηρίου, όπως συμβαίνει με όλες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Άρθρο 82 - Καταχώριση συνδικαλιστικών οργανώσεων

Τα ειδικά βιβλία συνδικαλιστικών οργανώσεων που τηρούνται στα εκάστοτε Ειρηνοδικεία, αντικαθίστανται σε ψηφιακή μορφή, κεντρικά, στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων (ΓΕΜΗΣΟΕ) που τηρείται στην ΕΡΓΑΝΗ. Έτσι στην υποχρέωση εγγραφής των συνδικαλιστικών οργανώσεων στο ΓΕΜΗΣΟΕ που προβλέφθηκε με το άρθρο 54 του ν. 4635/2019, προστίθεται και η τήρηση των βιβλίων. Προβλέπονται τα στοιχεία που πρέπει να προσκομίζουν για την εγγραφή τους και τα στοιχεία που οφείλουν να τηρούν. Ορίζονται οι έννομες συνέπειες από την καταχώριση των στοιχείων, συναρτώντας την ενημέρωση του συστήματος με τη δυνατότητα χρηματοδότησης, άσκησης των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων όπως της κήρυξης απεργίας και της συμμετοχής της συνδικαλιστικής οργάνωσης σε συλλογικές διαπραγματεύσεις, αλλά και την προστασίας των συνδικαλιστικών στελεχών.

Άρθρο 83 - Βιβλία συνδικαλιστικών οργανώσεων

Δημιουργείται η υποχρέωση στις συνδικαλιστικές οργανώσεις να τηρούν τα προβλεπόμενα βιβλία τους, ψηφιακά.

Άρθρο 84 - Πόροι συνδικαλιστικών οργανώσεων

Προς αποφυγήν καταστρατήγησης της απαγόρευσης χρηματοδότησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων από τον εργοδότη ή κομματικούς οργανισμούς, απαλείφεται κάθε εξαίρεση που προβλεπόταν.

Άρθρο 85 - Γενική Συνέλευση μελών συνδικαλιστικών οργανώσεων

Επιβάλλεται η δυνατότητα της εξ αποστάσεως παρουσίας στις γενικές συνελεύσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων και συμμετοχής στις ψηφοφορίες , ακόμα και όταν αυτές πρέπει να είναι μυστικές, ώστε οι αποφάσεις να έχουν την ευρύτερη δυνατή δημοκρατική νομιμοποίηση.

Άρθρο 86 - Ψηφοφορία

Εξασφαλίζεται και στις ψηφοφορίες των αιρετών οργάνων και εκπροσώπων στις συνδικαλιστικές οργανώσεις η δυνατότητα της εξ αποστάσεως συμμετοχής. Όλες οι οργανώσεις οφείλουν να παρέχουν αυτή τη δυνατότητα στα μέλη τους με λογισμικό που μπορούν να λαμβάνουν δωρεάν από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Διευκολύνεται, έτσι η έκφραση των μελών, εμπεδώνοντας τη δημοκρατία σε όλες ανεξαιρέτως τις οργανώσεις.

Άρθρο 87 - Προστασία συνδικαλιστικής δράσης

Επανακαθορίζεται ο αριθμός των προστατευόμενων συνδικαλιστικών στελεχών ανά επιχείρηση και ειδικά ως προς τα επιχειρησιακά σωματεία τίθεται ένα πλαφόν που ορίζεται στο διπλάσιο του προβλεπόμενου αριθμού. Η δε προστασία εξαρτάται από τη δυναμικότητα κάθε σωματείου ώστε να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Αναδιαμορφώνεται η διατύπωση των λόγων απόλυσης συνδικαλιστικών στελεχών, καθώς είχαν μια περιοριστική αναφορά, χωρίς ρητή πρόβλεψη ακόμη και για ιδιαιτέρως σοβαρά ποινικά αδικήματα, προβλέποντας αντί αυτού, την προστασία που παρέχει σχετική διάταξη που αφορά τις εγκύους και νέες μητέρες. Τα συνδικαλιστικά στελέχη θα μπορούν να απολύονται μόνο για σπουδαίο λόγο που σε συνδυασμό με την αντιστροφή του βάρους απόδειξης διασφαλίζεται ότι η τυχόν απόλυση δεν μπορεί να έχει ούτε ως απώτερη αφορμή τη συνδικαλιστική ιδιότητα.

Άρθρο 88 - Δημοκρατία στους τόπους εργασίας

Επιβάλλεται για τον εκσυγχρονισμό των συνδικαλιστικών οργανώσεων να διατηρούν ιστότοπο ώστε να υπάρχει αμεσότερη ενημέρωση των θέσεων και της δράσης τους. Οριοθετείται το δικαίωμα διανομής ανακοινώσεων. Διευκρινίζεται ποια είναι τα πρόσωπα που μπορούν να παραβρίσκονται στις επιθεωρήσεις και ελέγχους από τα αρμόδια όργανα εντός των επιχειρήσεων.

Άρθρο 89 - Συνδικαλιστικές άδειες

Προστίθενται τα μέλη των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων Εργαζομένων στους δικαιούχους για τη λήψη συνδικαλιστικής άδειας για τη συμμετοχή τους σε συνέδρια . Η μόνη προϋπόθεση για να ληφθεί η συνδικαλιστική άδεια να είναι η έγκαιρη έγγραφη ενημέρωση προς τον εργοδότη. Δεν πρόκειται για αίτημα, αλλά για ανακοίνωση του συνδικαλιστικού στελέχους ότι θα απουσιάσει σε προβλεπόμενη συνδικαλιστική άδεια.

Άρθρο 90 - Γνωστοποίηση απεργίας και στάσεων εργασίας

Διευκρινίζεται ότι η προηγούμενη προειδοποίηση των 24 ωρών για το έγκυρο της κήρυξης της απεργίας ισχύει για όλες τις μορφές απεργίας, ήτοι και για τις ολιγόωρες στάσεις εργασίας.

Άρθρο 91 - Επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, η λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου

Αποχαρακτηρίζονται οι επιχειρήσεις ραδιοφωνίας και τηλεόρασης ως δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.

Άρθρο 92 - Προστασία δικαιώματος στην εργασία

Το δικαίωμα στην εργασία, όσο και στην απεργία κατοχυρώνονται συνταγματικά. Με τη διάταξη αυτή εξασφαλίζεται η δυνατότητα των εργαζομένων να παρέχουν εργασία, όταν έχει κηρυχθεί, ενώ στην στην περίπτωση που διαπιστώνονται φαινόμενα παρεμπόδισης της ενάσκησης του δικαιώματος αυτού είναι δυνατό με δικαστική απόφαση να διακοπεί η κηρυχθείσα απεργία.

Άρθρο 93 - Δημόσιος διάλογος

Αναμορφώνεται το άρθρο 3 του ν. 2224/1994, προκειμένου να περιγραφεί ορθά η υποχρέωση ή δυνατότητα να διεξαχθεί δημόσιος διάλογος μετά την κήρυξη απεργίας και αναλυτικά ορίζεται η διαδικασία ενώπιον του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας και οι συνέπειες της υπαγωγής στο δημόσιο διάλογο.

Άρθρο 94 - Προσωπικό Ασφαλείας και Προσωπικό Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας

Για λόγους προστασίας του κοινωνικού συνόλου στις περιοριστικά προσδιορισμένες επιχειρήσεις/δραστηριότητες κοινής ωφέλειας ορίζεται η υποχρέωση στις επιχειρήσεις αυτές, πέραν του προσωπικού ασφαλείας που οφείλουν να διαθέτουν, να εξασφαλίζεται και η ελάχιστη εγγυημένη υπηρεσία, ώστε οι υπηρεσίες που παρέχουν να ανταποκρίνονται στο 1/3 της συνήθους παρεχόμενης υπηρεσίας. Το προσωπικό αυτό προσδιορίζεται με συμφωνία κάθε Νοέμβριο, και αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, τα μέρη προσφεύγουν στην Μεσολάβηση.

Άρθρο 95 - Ικανότητα για σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας – Νομιμοποίηση εκπροσώπων

Καθιερώνεται προληπτική σύντομη δικαστική διαδικασία προκειμένου σε περίπτωση αμφισβήτησης να αναγνωρισθεί ποια είναι η αντιπροσωπευτικότερη συνδικαλιστική οργάνωση που έχει ικανότητα να συνάψει συλλογική σύμβαση εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, με την ίδια διαδικασία μπορεί να αμφισβητηθεί η αντιπροσωπευτικότητα και μετά τη σύναψη της συλλογικής σύμβασης. Η διαδικασία αυτή αντικαθιστά αποτελεσματικότερα την αντίστοιχη που προβλέπεται μέχρι σήμερα ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας Συνδικαλιστικών Στελεχών, η οποία καταργείται.

Άρθρο 96 - Πεδίο εφαρμογής συλλογικών συμβάσεων εργασίας

Προς άρση κάθε αμφιβολίας και για την ασφάλεια του δικαίου υποχρεώνονται οι συνδικαλιστικές οργανώσεις να κωδικοποιούν σε κάθε νέα συλλογική σύμβαση εργασίας τις κανονιστικές διατάξεις που διατηρούνται σε ισχύ από παλαιότερες συλλογικές συμβάσεις. Αν δεν το πράξει η ίδια η συνδικαλιστική οργάνωση, επιλαμβάνεται της κωδικοποίησης το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας.

Άρθρο 97 - Συμφιλίωση

Η συμφιλιωτική διαδικασία σε συλλογικό επίπεδο, ανεξάρτητα εάν πρόκειται για ζητήματα που αφορούν συλλογικές διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας, ή για θέματα που είναι υποχρεωτική η διαβούλευση, ή για κάθε άλλο θέμα συλλογικού ενδιαφέροντος, υπάγεται αποκλειστικά ενώπιον του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, αποκλείοντας την αρμοδιότητα του από το ΣΕΠΕ. Υιοθετούνται οι συστάσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), καθώς ως συμφιλιωτής ορίζεται ένα ανεξάρτητο όργανο, διάφορο από τον επιθεωρητή που έχει ελεγκτικό έργο.

Άρθρο 98 - Δικαστικός έλεγχος των διαιτητικών αποφάσεων

Όταν ασκείται αγωγή κατά της διαιτητικής απόφασης, αναστέλλονται τα αποτελέσματα της απόφασης αυτής μέχρι την τελεσιδικία, καθώς σε περίπτωση που ανατραπεί η διαιτητική απόφαση είναι πολύ δυσχερής η αναζήτηση των καταβληθέντων από ενός εκάστου των εργαζομένων.

Άρθρο 99 - Μεταβατικές – Καταργούμενες Διατάξεις Κεφαλαίου

Προβλέπεται ότι τόσο οι νέες προβλέψεις για τις απολύσεις όσο και η υποχρέωση εγγραφής νέων συνδικαλιστικών οργανώσεων στο ΓΕΜΗΣΟΕ αλλά και οι υποχρεώσεις και διαδικασίες που εισάγονται με το νομοσχέδιο αυτό εκκινούν μετά τη δημοσίευση του νόμου. Οι υφιστάμενες συνδικαλιστικές οργανώσεις οφείλουν να συμμορφωθούν σχετικά με την εγγραφή και καταχώρησή τους στο ΓΕΜΗΣΟΕ μέχρι την 1-1-2022, ενώ οι συμφιλιωτικές διαδικασίες που έχουν εκκινήσει ενώπιον του ΣΕΠΕ ολοκληρώνονται σε αυτό. Καταργείται η Επιτροπή Προστασίας Συνδικαλιστικών Στελεχών της οποίας το κύριο έργο ήταν να διαπιστώνει εαν συντρέχουν οι ειδικώς προσδιορισμένες παραβατικές περιπτώσεις για την απόλυση ή μη των συνδικαλιστικών στελεχών.

ΜΕΡΟΣ V: ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ "ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ"

Άρθρο 100 - Σύσταση

Προβλέπεται η σύσταση της Επιθεώρησης Εργασίας ως ανεξάρτητης αρχής και καθορίζονται τα βασικά στοιχεία της ανεξαρτησίας της, ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας της και η τότε κατάργηση του Σ.Ε.Π.Ε..

Άρθρο 101 - Αρμοδιότητες

Ορίζεται ότι η Επιθεώρηση Εργασίας ασκεί τις αρμοδιότητες του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και προσδιορίζεται το ειδικότερο έργο της, το οποίο συνίσταται στον έλεγχο της εφαρμογής του εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου με τις επιμέρους εκφάνσεις του (όροι και συνθήκες εργασίας, χρονικά όρια εργασίας, όροι συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ασφαλιστική κάλυψη εργαζομένων, νομιμότητα απασχόλησης υπηκόων τρίτων χωρών, αρχή της ίσης μεταχείρισης, καταπολέμηση βίας και παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, προστασία μητρότητας και συμφιλίωση επαγγελματικού, οικογενειακού και προσωπικού βίου κοκ).

Άρθρο 102 - Λειτουργική ανεξαρτησία

Καθιερώνεται η λειτουργική ανεξαρτησία της Επιθεώρησης Εργασίας, καθώς τα όργανά της δεν υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο ή σε διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές.

Άρθρο 103 - Σχέση με τη Βουλή και διοικητικές αρχές

Ορίζεται ότι τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης και ο Διοικητής της Επιθεώρησης Εργασίας καταθέτουν ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, καθώς και ότι συνεργάζονται με άλλες διοικητικές αρχές.

Άρθρο 104 - Σχέσεις με τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

Προβλέπεται σχέση συνεργασίας της Επιθεώρησης Εργασίας με τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία όμως δεν έχει στοιχεία ιεραρχικού ελέγχου. Ο Υπουργός μπορεί να υποβάλλει στρατηγικές προτάσεις και να παρέχει στρατηγικές οδηγίες, χωρίς όμως να επεκτείνεται σε οργανωτικά και λειτουργικά ζητήματα της Επιθεώρησης Εργασίας.

Άρθρο 105 - Όργανα Διοίκησης της Επιθεώρησης Εργασίας

Ορίζονται ως όργανα διοίκησης της Επιθεώρησης Εργασίας ο Διοικητής και το Συμβούλιο Διοίκησης.

Άρθρο 106 -Συμβούλιο Διοίκησης

Προβλέπεται η σύνθεση του Συμβουλίου Διοίκησης, η θητεία των μελών του και η ανανέωση αυτής. Τα μέλη υπηρετούν πενταετείς θητείες που έχουν διαφορετική αφετηρία ή (στην περίπτωση των αρχικών μελών) διαφορετική λήξη, κατά σύντμηση της πενταετίας. Επίσης, ορίζονται τα βασικά καθήκοντα των μελών, τα οποία πρέπει να ασκούνται με αντικειμενικότητα και αμεροληψία προς επίτευξη των σκοπών της ανεξάρτητης αρχής.

Άρθρο 107 -Αρμοδιότητες Συμβουλίου Διοίκησης

Ορίζονται οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Διοίκησης ως προς τις δραστηριότητες της Επιθεώρησης Εργασίας, τα ζητήματα προσωπικού, τα οργανωτικά ζητήματα, τον διορισμό του Διοικητή της Επιθεώρησης Εργασίας και τον προϋπολογισμό της Επιθεώρησης Εργασίας.

Άρθρο 108 -Διαδικασία επιλογής και διορισμού Συμβουλίου Διοίκησης

Ορίζεται η διαδικασία επιλογής των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, της προεπιλογής τους από ανεξάρτητη Επιτροπή Επιλογής και της τελικής επιλογής και διορισμού από τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Άρθρο 109 - Παύση, παραίτηση, αναπλήρωση μελών του Συμβουλίου Διοίκησης

Ορίζονται οι περιπτώσεις παύσης μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, η οποία γίνεται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Οι λόγοι που προβλέπονται είναι περιοριστικοί και διασφαλίζουν την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης.

Άρθρο 110 - Συνεδριάσεις του Συμβουλίου Διοίκησης, εκλογή Προέδρου και λήψη αποφάσεων

Τίθενται οι βασικοί κανόνες για τη λειτουργία του Συμβουλίου Διοίκησης (συνεδριάσεις, απαρτία) και η διαδικασία εκλογής του Προέδρου. Το Συμβούλιο συνεδριάζει τακτικά μία φορά το μήνα και εκτάκτως, μετά από πρόσκληση του Προέδρου ή αίτημα δύο μελών του. Για την απαρτία του απαιτείται η παρουσία τεσσάρων μελών. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου ή του αναπληρωτή του.

Άρθρο 111- Διοικητής

Ορίζονται τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του Διοικητή, καθώς και τα κωλύματα διορισμού του. Τα προσόντα αυτά, εκτός από υψηλό επίπεδο επιμόρφωσης, προβλέπουν και σημαντική εμπειρία σε αντικείμενα συναφή με το έργο της Επιθεώρησης Εργασίας, καθώς και διοικητική εμπειρία σε θέσεις ευθύνης, όπως και άριστη γνώση τουλάχιστον μιας ξένης γλώσσας.

Άρθρο 112 - Αρμοδιότητες Διοικητή

Ορίζονται οι αρμοδιότητες του Διοικητή, τόσο οι γενικές, όσο και οι αρμοδιότητες ως προς το προσωπικό και τα οργανωτικά θέματα, ενώ προβλέπεται και η άσκηση κάθε άλλης αρμοδιότητας που έχει σήμερα ο Γενικός Επιθεωρητής Εργασίας. Προβλέπεται, επίσης, η δυνατότητα μεταβίβασης αρμοδιοτήτων ή εξουσιοδότησης για υπογραφή "με εντολή Διοικητή".

Άρθρο 113 - Διαδικασία επιλογής και διορισμός Διοικητή

Προβλέπεται η διαδικασία επιλογής του Διοικητή κατά τρόπο παρόμοιο με τα προβλεπόμενα για τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης.

Άρθρο 114 - Παύση, παραίτηση, αναπλήρωση Διοικητή

Ορίζονται τα σχετικά με την παύση, παραίτηση και αναπλήρωση του Διοικητή κατά τρόπο παρόμοιο με τα προβλεπόμενα για τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης.

Άρθρο 115 - Οργανικές θέσεις

Προβλέπεται η μεταφορά του προσωπικού και των οργανικών θέσων του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας στη νέα αρχή, η διατήρηση σε ισχύ των ενεργών αποσπάσεων, η κατάταξη του προσωπικού που υπηρετεί, η πρόβλεψη νέων οργανικών θέσεων και ο τρόπος στελέχωσης της Επιθεώρησης Εργασίας, που γίνεται με διορισμό μέσω του ΑΣΕΠ, με μετατάξεις, ενώ είναι δυνατές και οι αποσπάσεις από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και από άλλα Υπουργεία.

Αρθρο 116 - Μισθολογικό καθεστώς και επιπλέον αμοιβή

Προβλέπεται ειδικό μισθολογικό καθεστώς για το προσωπικό της Επιθεώρησης Εργασίας και επιπλέον αμοιβή, η οποία συναρτάται από την επίτευξη των στόχων που τίθενται. Το μισθολογικό καθεστώς καθορίζεται με απόφαση του Διοικητή μετά από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Διοίκησης και η επιπλέον αμοιβή έχει ως προϋπόθεση την επίτευξη τουλάχιστον του συνόλου των τεθέντων στόχων της Επιθεώρησης Εργασίας.

Άρθρο 117 - Προϋπολογισμός

Προβλέπονται τα σχετικά με τη χρηματοδότηση, την κατάρτιση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Επιθεώρησης Εργασίας. Οι απαιτούμενες πιστώσεις για τη λειτουργία της Επιθεώρησης Εργασίας εγγράφοναι σε χωριστό φορέα ή χωριστούς ειδικούς φορείς στον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Άρθρο 118 - Οικονομική διαχείριση

Περιέχονται διατάξεις σχετικές με την οικονομική διαχείριση της Επιθεώρησης Εργασίας. Δαπάνες της Επιθεώρησης Εργασίας μπορούν να εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ορίζεται η θέση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Υποθέσεων (ΓΔΟΥ) της Επιθεώρησης Εργασίας. Οι στεγαστικές ανάγκες της Επιθεώρησης Εργασίας καλύπτονται μέσω της δωρεάν παραχώρησης ή μέσω της μίσθωσης ακινήτων.

Άρθρο 119 - Οργανισμός και Εσωτερικός Κανονισμός της Επιθεώρησης Εργασίας

Περιέχονται προβλέψεις για τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό της Επιθεώρησης Εργασίας, που εκδίδονται με αποφάσεις του Διοικητή, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Διοίκησης.

Άρθρο 120 - Επιτάχυνση επίλυσης διαφορών στην Επιθεώρηση Εργασίας

Προβλέπονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση του άμεσου και αποτρεπτικού χαρακτήρα των κυρώσεων, εφόσον διαπιστωθούν παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας κατά την επίλυση εργατικών διαφορών ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας και εισάγεται η δυνατότητα έκδοσης διαταγής πληρωμής στη βάση πορίσματος από την Επιθεώρηση.

Άρθρο 121 - Ταχεία διαδικασία επιβολής προστίμων

Προστίθενται νέες περιπτώσεις παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας σε συγκεκριμένες περιοχές κινδύνου (εκτέλεση έργων, διανομή/μεταφορές), οι οποίες είναι αντικειμενικά και άμεσα διαπιστώσιμες, όπου η επιβολή κυρώσεων από την Επιθεώρηση Εργασίας γίνεται κατά δέσμια αρμοδιότητα του οργάνου εφόσον διαπιστωθεί η παράβαση και επικαιροποιείται ο σχετικός κατάλογος με βάση τις στο μεταξύ αλλαγές με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Στις περιπτώσεις αυτές παραβάσεων δεν χωρεί ακρόαση του εργοδότη, καθώς λόγω της φύσης της παράβασης, αυτή είναι αλυσιτελής, αντίθετα δε οδηγεί σε καθυστέρηση επιβολής των σχετικών προστίμων.

Άρθρο 122 - Εξουσιοδοτικές διατάξεις

Παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση προεδρικού διατάγματος, το οποίο θα καθορίζει τις ειδικότερες αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησης, ζητήματα επιλογής και αξιολόγησης των προϊσταμένων, την τοποθέτηση και τη θητεία τους, καθώς και συγκρούσεις συμφερόντων των οργάνων διοίκησης της Επιθεώρησης Εργασίας που δεν πρέπει να συντρέχουν.

Άρθρο 123 - Μεταβατικές διατάξεις

Περιλαμβάνονται οι μεταβατικές διατάξεις του Μέρους αυτού, ήτοι η ρητή πρόβλεψη ότι μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Επιθεώρησης Εργασίας οι αρμοδιότητές της ασκούνται από το Σ.Ε.Π.Ε., καθώς και ότι κατά το πρώτο διάστημα μετά την έναρξη λειτουργίας της αυτή θα μπορεί να υποστηρίζεται στο έργο της από το προσωπικό του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

ΜΕΡΟΣ VI: ΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ 187 ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Άρθρο 124 - Κύρωση διεθνούς σύμβασης

Κυρώνεται και έχει την ισχύ που ορίζει η παρ. 1 του άρθρου 28 του Συντάγματος η Σύμβαση 187 της Διεθνούς Συνδιάσκεψης Εργασίας "Για το πλαίσιο Προώθησης της Ασφάλειας και της Υγείας στην Εργασία” που υιοθετήθηκε από τη Συνδιάσκεψη στη Γενεύη, την 31η Μαΐου 2006, το πρωτότυπο κείμενο της οποίας στην ελληνική και αγγλική γλώσσα έχει ως εξής:

"Η Γενική Συνδιάσκεψη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που συγκλήθηκε στην Γενεύη από το Διοικητικό Συμβούλιο του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας στις 31 Μαΐου 2006, στην 95η Σύνοδό της,

Άρθρο 125 - Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος νόμου και των διεθνών συμβάσεων που κυρώνονται αρχίζει από τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με την επιφύλαξη των ειδικότερων διατάξεων.

ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/